%0 Journal Article %T بررسی ظرفیت‎های راهبردی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تقویت شیعیان جمهوری آذربایجان %J فصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش %I دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام %Z %A پورمند, صالح %D 2018 %\ 02/20/2018 %V 10 %N شماره 32- زمستان 1396 %P 57-110 %! بررسی ظرفیت‎های راهبردی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تقویت شیعیان جمهوری آذربایجان %K ایران %K آذربایجان %K دیپلماسی فرهنگی %K راهبرد %R 10.22081/fpq.2018.66699 %X جمهوری آذربایجان به لحاظ درصد جمعیت، دومین کشور شیعه درجهان اسلام است. مسلمانان 93 درصد جمعیت آن را تشکیل می‌دهند که از این تعداد 70 تا 75 درصد شیعه و بقیه اهل تسنن هستند. عواملی همچون موقعیت راهبردی، رشد اسلام‌گرایی، خلاء اعتقادی و فرهنگی، توجه محافل صهیونیستی و غربی و رشد فعالیت‎های پان‌ترکیسم در این کشور و محدودیت‌های حکومت برای گروه‌های شیعی و چالش‌های ناشی از آن، بررسی دیپلماسی فرهنگی در آذربایجان را ضروری می‌نماید. اگرچه طلاب تحصیل کرده در حوزه‎های علمیه ایران نقش به‌سزایی در گسترش اسلام‌گرایی دارند، اما دولت و جریان‌های وابسته غیرمذهبی و نیروهای خارجی، مانع مهم در روند گسترش دین در این جامعه محسوب می‎شوند. وجود ظرفیت‎های مشترک به‌ویژه در حوزه تاریخی - فرهنگی، فرصت‎های بسیار مناسبی برای حضور مؤثر جمهوری اسلامی ایران است تا با استفاده از ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی با سهولت و عمق بیشتری در لایه‌های زیرین جامعه نفوذ پیدا کند. در این تحقیق از روش مطالعات اسنادی و میدانی شامل مصاحبه و معاینات و مشاهدات محقق استفاده شده و در تحلیل داده‎ها و تبیین استراتژی‌ها بر اساس چهار تحلیل ST (استراتژی تنوع بخشی)، SO (استراتژی رقابتی-تهاجمی)، WO (استراتژی بازنگری) و WT (استراتژی تدافعی) صورت می‌گیرد. ره‌آورد نهایی این تحقیق آن است که با توجه به رویکرد حاکمیت آذربایجان در حوزه دین، و با توجه به عدم همکاری حکومت در جهت حضور و استقرار عناصر انسانی با رویکرد تبلیغی تشیع، به نظر می‎رسد ضمن حضور در عرصه نشریات، رسانه‌ها، شبکه‌ها یا برنامه‎های تلویزیونی و رادیویی باید از ظرفیت رسانه‎های آزادتر مثل فضاهای سایبری و مجازی استفاده بیشتر و بهتری برد و به صورت نامحسوس و با ایجاد کمترین تنش، احساس نیاز به مبانی اصیل اسلامی را در توده‎های مردمی آذربایجان ایجاد کرد. این احساس نیاز، ظرفیتی ایجاد می‎کند تا حاکمیت در پاسخ به فشار افکار عمومی با جریان فرهنگی - شیعی همراهی نسبی پیدا کرده و برخی امور را تسهیل کند. %U https://fpq.bou.ac.ir/article_66699_e98a4c88d9e311d5edfcea5c15ecd2c0.pdf