دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180220Political Requirement in Islamic Political Philosophyالزام سیاسی در فلسفه سیاسی اسلام5306669710.22081/fpq.2018.66697FAمحمدمیثمیدانشگاهJournal Article20171201<strong>الزام سیاسی در عمدة متون و نوشتهها در ضمن بحث مشروعیت سیاسی مورد بحث قرار میگیرد. چرایی اطاعتپذیری و اینکه «چرا انسانها باید از حاکم در جامعه اسلامی اطاعت کنند؟» از منظر فلسفه سیاسی اسلام با روشی توصیفی تحلیلی پاسخ داده میشود. توجیه الزام سیاسی در نظامهای سیاسی گوناگون متفاوت است. هر نظامی بر اساس اعتقادات و اهدافی که از زندگی اجتماعی سیاسی دنبال میکند به نحوی این مسئله را توجیه میکند. دیدگاههای غیر دینی با اصولی مانند قانون طبیعی یا اراده انسانی در قالب؛ اختیارگرایی، غایتگرایی و وظیفهگرایی و در مقابل دیدگاههای مبتنی بر حاکمیت الهی با تاکید بر مرجعیت الهی در صدد توجیه و تبیین اطاعتپذیری از حاکم میباشند. رویکردهای مذهبی به ویژه اسلامی، الزام سیاسی را در قالب یک اندیشهی وحیانی و مدعی سیاست ارایه میکنند و عمل درست را با توجه به محتوای دینی توجیه میکنند، در چنین حالتی الزام سیاسی به گونهای الزام دینی میباشد؛ یعنی تعهد و تکلیف فرد به متابعت از حاکمیت الهی و قوانینی که از سوی یک مرجع ماورایی طبیعی و توسط واسطهای به مردم ابلاغ گشته است. در فلسفه سیاسی اسلام، با بیان مبانی؛ خداشناسی، انسانشناسی و فرجامشناسی و گره زدن آْنها به یکدیگر لزوم اطاعت از حاکم الهی اثبات میشود. با توجه به خصوصیات انسانی و اجتماعی نوع بشر، اثبات حقانیت حاکمیت الهی با براهین عقلی و سعادتطلبی ذاتی انسانها اثبات میشود. به دنبال توجیه لزوم اطاعتپذیری و الزام سیاسی در برابر حاکم الهی، ثمرات و آثار فراوانی در ابعاد فردی و اجتماعی زندگی انسان برای او اثبات میگردد. به این ترتیب است که انسان به رغم خصلت آزادیخواهانه و میل و گرایش طبیعی به آزادی، خودخواسته و با میل باطنی، خویشتن را در چارچوب این الزامات که به ظاهر نوعی محدودیت است قرار میدهد.</strong>https://fpq.bou.ac.ir/article_66697_f369c30f9b1881e481fc6d4ff4f78f60.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180220Reflections on the Islamic Revolution of Iran in Iraq and Syria based on Broadcast Theoryبازتاب انقلاب اسلامی ایران در عراق و سوریه براساس نظریه پخش31566669810.22081/fpq.2018.66698FAعبداللهنوری گلجائیدانشگاهJournal Article20171116<strong>انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ هجری خورشیدی با مشارکت طبقات مختلف مردم، بازاریان، احزاب سیاسی، روشنفکران، دانشجویان، روحانیون و دیگر اقشار مخالف حکومت پهلوی در ایران انجام پذیرفت (تاریخچه) با وجود نگاشته شدن آثاری درباره بازتاب انقلاب اسلامی ایران در عراق و سوریه (پیشینه) هنوز مقایسه بازتاب انقلاب اسلامی در عراق و سوریه که حزب واحدی به نام حزب بعث داشتند بر اساس نظریه پخش به خوبی تبیین نشده است. (مسئله) بنابراین سوالی که در این پژوهش طرح میشود این است که بازتاب انقلاب اسلامی ایران در عراق و سوریه بر اساس نظریه پخش چگونه است؟ (سوال اصلی) امروزه بر جهانیان ثابت شده که پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر دو کشور عراق و سوریه بعثی بازتاب داشته و تاثیرگزار بوده است. (فرضیه) در این پژوهش برای پاسخ به سوال اصلی از روش توصیفی، تحلیلی و استنباطی با استفاده از نظریه پخش استفاده شده است (روش) میزان اثرگزاری انقلاب اسلامی در دو کشور عراق و سوریه متفاوت بوده بطوریکه در کشور عراق موجب رشد نهضتهای اسلامی- انقلابی ازجمله (جریان حکیم - صدر) گردیده درحالیکه در کشور سوریه بسیاری از این گروهها ازجمله (جریان اخوان المسلمین) به انزوا رفتهاند. (یافته ها)</strong>https://fpq.bou.ac.ir/article_66698_09937d1df102b8cf3b9fd99dd452f1ca.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180220The Strategic Capacity of Cultural Diplomacy of the Islamic Republic of Iran
In strengthening the Shiites of the Azerbaijan Republicبررسی ظرفیتهای راهبردی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تقویت شیعیان جمهوری آذربایجان571106669910.22081/fpq.2018.66699FAصالحپورمنددانشگاهJournal Article20180120جمهوری آذربایجان به لحاظ درصد جمعیت، دومین کشور شیعه درجهان اسلام است. مسلمانان 93 درصد جمعیت آن را تشکیل میدهند که از این تعداد 70 تا 75 درصد شیعه و بقیه اهل تسنن هستند. عواملی همچون موقعیت راهبردی، رشد اسلامگرایی، خلاء اعتقادی و فرهنگی، توجه محافل صهیونیستی و غربی و رشد فعالیتهای پانترکیسم در این کشور و محدودیتهای حکومت برای گروههای شیعی و چالشهای ناشی از آن، بررسی دیپلماسی فرهنگی در آذربایجان را ضروری مینماید. اگرچه طلاب تحصیل کرده در حوزههای علمیه ایران نقش بهسزایی در گسترش اسلامگرایی دارند، اما دولت و جریانهای وابسته غیرمذهبی و نیروهای خارجی، مانع مهم در روند گسترش دین در این جامعه محسوب میشوند. وجود ظرفیتهای مشترک بهویژه در حوزه تاریخی - فرهنگی، فرصتهای بسیار مناسبی برای حضور مؤثر جمهوری اسلامی ایران است تا با استفاده از ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی با سهولت و عمق بیشتری در لایههای زیرین جامعه نفوذ پیدا کند. در این تحقیق از روش مطالعات اسنادی و میدانی شامل مصاحبه و معاینات و مشاهدات محقق استفاده شده و در تحلیل دادهها و تبیین استراتژیها بر اساس چهار تحلیل ST (استراتژی تنوع بخشی)، SO (استراتژی رقابتی-تهاجمی)، WO (استراتژی بازنگری) و WT (استراتژی تدافعی) صورت میگیرد. رهآورد نهایی این تحقیق آن است که با توجه به رویکرد حاکمیت آذربایجان در حوزه دین، و با توجه به عدم همکاری حکومت در جهت حضور و استقرار عناصر انسانی با رویکرد تبلیغی تشیع، به نظر میرسد ضمن حضور در عرصه نشریات، رسانهها، شبکهها یا برنامههای تلویزیونی و رادیویی باید از ظرفیت رسانههای آزادتر مثل فضاهای سایبری و مجازی استفاده بیشتر و بهتری برد و به صورت نامحسوس و با ایجاد کمترین تنش، احساس نیاز به مبانی اصیل اسلامی را در تودههای مردمی آذربایجان ایجاد کرد. این احساس نیاز، ظرفیتی ایجاد میکند تا حاکمیت در پاسخ به فشار افکار عمومی با جریان فرهنگی - شیعی همراهی نسبی پیدا کرده و برخی امور را تسهیل کند.https://fpq.bou.ac.ir/article_66699_e98a4c88d9e311d5edfcea5c15ecd2c0.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180311Jurisprudential review of citizens' right to elect and supervise authoritiesبررسی فقهی حق شهروندان در انتخاب و نظارت بر مسئولین1111326670010.22081/fpq.2018.66700FAسید علیپنجتنیاندانشگاهJournal Article20171208از میان حقوق سیاسی شهروندی، حق انتخاب و نظارت بر مسئولین از اهمیت ویژهای برخوردار است. ما در نوشتار حاضر به بررسی فقهی این حق میپردازیم. ابتدا به بررسی امکان ثبوتی این حق پرداخته و اشکال خود متناقض بودن (پارادوکس) این حق را با توجه به اندیشه سیاسی اسلام که مشروعیت حاکمیت را از بالا به پایین و متعلق به خدا میداند، مطرح و به جواب آن میپردازیم. بعد از آن، قاعده کلی و قانون بالادستی در مورد بحث را از ادله و امارات، استخراج کرده که هنگام شک بتوان به این قاعده رجوع کرد. سپس به بررسی ادله خاص در مورد بحث میپردازیم از جمله قرآن، روایات، سیره عقلاء، سیره معصومین و اصحاب، و دلیل عقل. و در نهایت به بررسی اصل عملی که در مورد بحث جاری میشود، پرداخته میشود. تلاش نگارنده بر این بوده است که شیوه به کاربسته شده، شیوه اجتهادی که فقهاء در طرح بحث از آن استفاده میکنند، باشد.https://fpq.bou.ac.ir/article_66700_68415b059d964a1fd0d2658dbe4bf230.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180311Recent developments in the Middle East and threats to the security environment of Iranتحولات اخیر خاورمیانه و تهدیدات محیط امنیتی ایران1331646670110.22081/fpq.2018.66701FAعباسمکرمیدانشگاهJournal Article20171115<strong>یکی از اساسیترین مسائل جمهوری اسلامی ایران، حفظ امنیت و ارتقای محیط امنیتی کشور با استفاده از فرصتها و مهار تهدیدات میباشد. خاورمیانه، منطقه مهمی است که دارای اهمیت استراتژیک و ژئوپلتیک خاصی بوده و امنیت و ثبات در آن، ارتباط مستقیمی با امنیت ملی جمهوری اسلامی داشته و لذا شناخت تحولات منطقه، گام مهم و مؤثری در حفظ امنیت کشور میباشد. تحولات جدیدی که در این منطقه رخ داده است، باعث تغییر در ساختار قدرت در منطقه شده و تهدیدات و فرصتهایی را برای محیط امنیتی ایران، به وجود آورده و امکان ایفای نقش ایران در شکلدهی به محیط منطقهای جدید را افزایش داده است. در مقاله حاضر، با توجه به نقش قدرتهای فرامنطقهای در تحولات اخیر خاورمیانه، سعی شده است تا با نگاهی به مهمترین این تحولات- از فروپاشی شوروی و حوادث پس از یازده سپتامبر از جمله حمله به افغانستان و عراق و طرح خاومیانه بزرگ تا انقلابهای عربی- تهدیدات به وجود آمده برای محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بررسی گردد.</strong>https://fpq.bou.ac.ir/article_66701_1bb5f55fee98475d9378b21553da55bd.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180311Opportunities and Challenges of the Islamic Movement of Pakistan In the era of Islamic awakeningفرصتها و چالشهای جنبش اسلامی پاکستان در عصر بیداری اسلامی1651966670210.22081/fpq.2018.66702FAمحمدخسروی لرگانیدانشگاهJournal Article20180102<strong>جنبش اسلامی پاکستان به علت نقاط ضعف و تهدیدهای پیش رو در رسیدن به هدف خود ناکام بوده است از آنجا که در عصر بیداری اسلامی فرصتهای جدید پیش روی این جنبش قرار گرفته است، این تحقیق به بررسی فرصتها و چالشهای جنبش اسلامی پاکستان در عصر بیداری اسلامی میپردازد. نقاط قوت جنبش اسلامی پاکستان عبارت است از هویت اسلامی مردم پاکستان، قوی بودن ایدئولوژی اسلام گرایی، و فعالیت گسترده گروههای اسلام گرا. نقاط ضعف جنبش اسلامی پاکستان عبارت است از تفرقه، رهبری واحد و انتخاب راهبردهای ناکارآمد. مهمترین فرصتهای پیش روی جمهوری اسلامی پاکستان، پیروزی انقلاب اسلامی ایران، خیزشهای مردمی در برخی کشورهای عربی در اثر وقوع موج جدید بیداری اسلامی، ظهور و تشکیل شبکههای اجتماعی مجازی باشد؛ همچنین مهم ترین تهدیدات پیش روی این جنبش عبارتند از: فشارهای آمریکا به دولت پاکستان برای محدود کردن فعالیت گروههای اسلامی پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، حمایت عربستان سعودی از جریانهای تکفیری و فعالیت طالبان در نزدیکی مرزهای پاکستان میباشد.</strong>https://fpq.bou.ac.ir/article_66702_8495ff7c23856e549227ba33b5fcad89.pdfدانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش10شماره 32- زمستان 139620180311The quality of the use of jurisprudential rules as a criterion in the field of government supervision on demographic changes in the Islamic countryکیفیت تقریر استفاده از قواعد فقهی به عنوان معیار در حوزه نظارت دولت بر تغییرات جمعیتی در کشور اسلامی1972166670310.22081/fpq.2018.66703FAسهیلرایطیدانشگاهJournal Article20171226دولت اسلامی جهت حفظ ماهیت خود لازم است نظارت خود را در ساحتها و شؤون مختلف اداره کشور، یک نظارت فقهی قرار دهد زیرا در این صورت است که منتسب شدنش به اسلام صحیح شمرده میشود. بنابراین ضروری است جهت نظارت نمودن دولت اسلامی برتغییرات جمعیتی، معیارهایی از درون فقه در اختیار ایشان قرار گیرد تا آن را به کار گیرد. هدف از این پژوهش کیفیت استفاده از قواعد فقهی به عنوان بخشی از ظرفیتهای فقه برای به دست آوردن معیارهای فقهی جهت نظارت دولت در حوزه تغییرات جمعیتی میباشد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه میتوان از ظرفیتهای قواعد فقهی جهت به دست آوردن معیار فقهی برای نظارت دولت اسلامی استفاده نمود؟ نتایج به دست آمده در این مقاله نشان میدهد که میتوان از هر یک از قواعد حرمت اختلال نظام، لا حرج، لا ضرر و نفی سبیل، به دلیل گستردگی بسیاری که در ابواب مختلف فقه دارند، به عنوان معیار فقهی جهت نظارت دولت اسلامی بر تغییرات جمعیتی استفاده نمود.https://fpq.bou.ac.ir/article_66703_6f12e9f961c44e2fadb9a64c8d37a489.pdf