درآمدی بر کاربردهای آینده‏پژوهی در علم سیاست

نوع مقاله : فلسفی کلامی

چکیده

چکیده
ینده پژوهی و علم سیاست دو حوزه مطالعاتی هستند که تعاملات اساسی با هم دارند. برای تحلیل تعاملات بین این دو علم و روشن ساختن کاربرد آینده پژوهی در مطالعات سیاسی ابتدا باید نسبت این دو دانش را با یکدیگر بررسی کرد. علم سیاست به تحلیل و بررسی جنبه‎های سیاسی پدیده‎های اجتماعی نظر دارد. بر اساس آنچه در علم سیاست مرسوم است: تحلیل سیاسی به انسان کمک می‌کند تا جهانی را که در آن زندگی می‌کند، بهتر بشناسد و از میان شقوق گوناگون پیش روی خویش، بهترین را انتخاب کند و بالاخره موفق شود بر تغییرات کوچک و بزرگ که هر کدام یکی از جنبه‎های لاینفک زندگی می‎باشند تأثیر بیشتر ببخشد. اگر آینده را متشکل از تعامل چهار عنصر رویدادها، روندها، تصویرها و اقدامات بدانیم، مطالعه و پردازش افق‎های آینده و به دست آوردن تصویر روشن و مطلوب از آن در گرو شناخت تغییرات و تحولات و نحوه مواجهه با آنهاست. ارائه چهارچوبی منسجم و دستیابی به درک نظام‌مند از پاسخ‎های محتمل به این تغییرات و تحولات نیازمند ابزارها، راهبردها و اقداماتی است. آینده‌پژوهی به عنوان یک دانش کاربردی یکی از ابزارهایی است که در تحقق و ایجاد این امر به ما کمک می‌کند. آینده‌پژوهی با نگاه آگاهانه، دقیق و با استفاده از روشها و تکنیک‌های خود به ارائه راهکارهایی پیرامون مواجهه و مدیریت تغییرات و تحولات و ایجاد یک چشم انداز جامع و عملی از آینده علم سیاست می‌پردازد. بنابراین شناخت تغییرات و تحولات در عرصه مطالعات سیاسی، تصمیم گیران و سیاستمداران را نسبت به تصمیم‌گیری، سیاستگذاری و برنامه ریزی دقیق‌تر یاری می‌نماید و آنها را برای مواجهه فعالانه‌تر با چالش‌های پیش روی آگاه می‌سازد، علاوه بر این روشهای آینده‌پژوهی می‌تواند موجب توسعه مطالعات سیاسی گردد. و این مهم تنها از طریق شناخت وجوه کاربردی روشهای آینده‌پژوهی در مطالعات سیاسی امکان‌پذیر می‎باشد.
در مقاله حاضر سعی می‌شود تا کاربردهای آینده پژوهی در علم سیاست مورد بررسی قرار گیرد.
 
 

کلیدواژه‌ها