بازخوانی سیره فرهنگی امام حسن مجتبی(ع) در کتب اربعه شیعه

نوع مقاله : تاریخی اسلامی

نویسنده

دانشجو

چکیده

در کتب اربعه شیعه، ابعاد مختلفی از سیره امام مجتبی7 وبه ویژه بُعد فرهنگی انعکاس یافته است. برای بررسی این مطلب ابتدا به توضیح مفاهیمی از قبیل سیره، امام، کتب اربعه و شیعه پرداخته شده است، سپس کتب اربعه، مؤلفین آن‌ها و میزان پردازش به سیره فرهنگی امام بررسی شده است و در ادامه سیره فرهنگی امام مجتبی7آمده است. این مقاله با بازخوانی روایات کتب اربعه به دنبال برداشتی صحیح و منطقی از سیره فرهنگی امام حسن7هست. نتایجی که به دست آمده نشان می‌دهد که هرچند محتوای کتب مذکور فقهی بوده و بیانگر احکام هستند، اما روایاتی در باب سیره فرهنگی امام مجتبی7وارد شده که به خوبی منش حضرت را نشان می‌دهد و یک الگوی زیبا از رفتار دینی، به نمایش می‌گذارد. نوع روش این پژوهش؛ توصیفی ـ تحلیلی است که ابتدا با استفاده از روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای از فیش‌های تحقیقاتی مناسب استفاده شده و در نهایت سعی شد پژوهش مناسبی شکل گیرد.
مهم‌ترین نتایج به‌دست‌آمده عبارت‌اند از:
1. تصویرِ ارائه‌شده در کتب مذکور با تصویری که در کتب تاریخی و منابع اهل سنت مطرح‌شده بسیار متفاوت هستند. در منابع آنان به سراغ مباحث سیاسی و صلح با معاویه رفته‌اند اما در کتب اربعه به سیره امام7 پرداخته و بُعد اخلاقی و فرهنگی را منعکس کرده‌اند.
2. نکته مهم این است که محتوای کتب اربعه حاصل تهذیب و جمع‌بندی اصول شانزده‌گانه و اصول اربعمائه معروف است که عمده مطالب آن‌ها در باب احکام فقهی و موعظه هست و لذا در مورد سیره اهل‌بیت: روایات کمتری دارا هستند.
3. با بررسی‌هایی که در کتب اربعه صورت گرفت مشخص شد که این کتب به سیره امام حسن7  پرداخته‌اند.
4. کتب اربعه بیشتر سیره فرهنگی امام مجتبی7 را منعکس کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها