دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssمؤلفههای توسعه سیاسی در نهج البلاغه93121896FAسید جلالآل غفوردانشجوJournal Article20170117<span class="fontstyle0">چکیـده<br /></span><span class="fontstyle1">مباحث توسعه، از قدیم مورد توجه بشر بوده است، هر چند با مفاهیمی غیر از آن، مانند<br />ترقی، پیشرفت، تکامل، رشد و مانند اینها بیان میشده است؛ اما ورود مفهوم توسعة<br />سیاسی در ادبیات سیاسی سابقة طولانی ندارد و به تحولهای سیاسی جهان، پس از<br />پایان جنگ دوم جهانی برمیگردد.<br />مباحث دین و سیاست نیز از مسائل مهم، بحث برانگیز و مورد مناقشهای است که مدتها<br />مورد توجه اندیشمندان بوده است. آنچه از آموزههای دینی اسلام قابل استنباط میباشد،<br />این است که نمیتوان دین را از حوزه اجتماع دور کرد و آنها را از یکدیگر جدا کرد؛ بلکه<br />دین و سیاست هرگز از یکدیگر جدا شدنی و قابل تفکیک نیست.<br />در این تحقیق تلاش شده است که برخی از اصول و شاخصهای ارائه شده توسط دین<br />اسلام برای پیشرفت و توسعة سیاسی با استفاده از سخنان و فرمایشهای امام علی(ع)<br />که یکی از مهمترین شخصیتهای جهان اسلام است، تحلیل و بررسی شود.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssفرهنگ و ابزارهای سیاست خارجی دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)314822245FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده</span>
<span class="fontstyle1">در اندیشه امام خمینی(ره) فرهنگ، جایگاه والایی دارد. با بررسی دیدگاههای امام(ره)</span>
<span class="fontstyle1">متوجه میشویم که ماهیت سیاست خارجی، ماهیتی فرهنگی است؛ بنابراین، ابزارهای</span>
<br /><span class="fontstyle1">دستیابی به سیاست خارجی هم فرهنگی میباشد.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssماهیت، عوامل و آثار قساوت قلب از دیدگاه قرآن497022246FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده</span>
<span class="fontstyle1">این مقاله به بررسی ماهیت، عوامل و آثار قساوت قلب از دیدگاه قرآن و سنت میپردازد.</span>
<span class="fontstyle1">هدف از این بررسی، آگاهی و شناخت علتهای قساوت قلب و یافتن راههای مناسب برای</span>
<span class="fontstyle1">درمان این رذیله اخلاقی و اصلاح و تغییر درست رفتار مبتنی بر اصلاح و تغییر حالتهای</span>
<span class="fontstyle1">قلبی است. قلب به عنوان حقیقت انسان که درککننده، دانا و آگاه است، فرمانده وجودی</span>
<span class="fontstyle1">و کنترلکنندۀ اعضاء و جوارح و همچنین اعمال و رفتار آدمی و مرکز هدایت، رشد، کمال</span>
<span class="fontstyle1">و سلامت اوست. بنابراین، با حفظ شئون فطری و ذاتی و درستی بینشها و گرایشها،</span>
<span class="fontstyle1">زمینه برای نفوذ و بروز رذایل اخلاقی، از جمله قساوت قلب مسدود و در صورت بروز هر</span>
<span class="fontstyle1">گونه آفت در قلب، با آگاهی و شناخت و برگزیدن راه درست، درمان خواهد شد.</span>
دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssجایگاه وفای به عهد و پیمان در سیره نبوی718622247FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده<br /></span><span class="fontstyle1">مسئلة وفای به عهد و پیمان، یکی از اصول اساسی زندگی دسته جمعی و پایه و اساس<br />روابط انسانی است که پایبندی به آن، باعث انسجام و انتظام امور، قوت و قدرت ملت و<br />مملکت میشود و در مقابل، شکستن و نقض آن، عوارض و مشکلهای بسیاری را به دنبال<br />دارد که گاهی این عوارض و مشکلها به اصل و بنیان جامعه ضرر وارد میکند و باعث از<br />بین رفتن و نابودی آن میشود. از این رو، دین مبین اسلام که همواره درصدد سربلندی و<br />سعادت انسان در دو جهان است، به مواظبت و پایبندی به آن (عهد و پیمان) بسیار تأکید<br />کرده و از نقض و شکستن آن به شدت نکوهش کرده است. مسلماً پیامبر گرامی اسلام(ص)<br />که آورندۀ دین اسلام است، بیش و پیش از همه به دستورهای الهی عمل میکرد و به عهد<br />و پیمان (که بسیار مورد سفارش و تأکید خداوند متعال است) پایبند بوده و با پیمانشکنان<br />به شدت برخورد مینمود. ای ّ ن نوشتار سعی دارد تا در حد توان، اهمیت و جایگاه وفای به<br />عهد و پیمان را در سیره آن بزرگوار(ص) مورد بررسی قرار دهد.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssسیاست مذهبی کلیسا در دوره قرون وسطی (با تکیه بر جنگهای صلیبی)8711022248FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده<br /></span><span class="fontstyle1">فهم قرون جدید (رنسانس) در اروپا و تحولهای آن، بدون فهم دوره وسطی عملی نیست؛<br />چرا که هر چیزی که در عهد رنسانس اتفاق افتاده، ریشه در دورۀ قرون وسطی دارد.<br />در اینجا سعی شده به این امر توجه شود که آباء و اربابان کلیسا از دین و مذهب به<br />صورت یک ابزار برای رسیدن به اهداف خود استفاده میکردند. آنها برای قدرت دادن<br />به مذهب، بارگاهی سلطنتی، مانند واتیکان ساختند و به پاپ به عنوان نماینده و جانشین<br />عیسی مسیح قدرتی بیحساب دادند تا در طی قرون متمادی بتواند حکم قتل و سوزاندن<br />مخالفان زمان خود را با سرسختی تمام صادر نماید. دانشمندان نوآوری را که عقایدشان<br />با کتاب آفرینش مسیحیت تضاد داشت، در آتش سوزاندند. از طرفی، در تعالیم اولیة<br />مسیح، نگاه مثبتی به مالکیت خصوصی اموال نبود، ولی در دورههای آبای کلیسا، به ویژه<br />آگوستین قدیس توانستند نهضتهای مخالف مالکیت خصوصی را شکست دهند و راه<br />را برای انباشت اموال، حتی برای خود کلیسا هموار کنند. در ادامه، وقتی عواید و املاک<br />زیادی نصیب کلیسا و اربابان آن شد، اختلاف و درگیری کلیسا و پادشاهان اجتنابناپذیر<br />بود. پاپ برای به دست آوردن قدرت قبلی خود به دنبال راه چاره بود که میتوان گفت<br />جنگ صلیبی علیه مسلمانان در سال 1095م میتوانست این زمینه را برای پاپ به وجود<br />آورد و همین اربابان کلیسا، تجار و بازرگانان اروپا و غرب را به جنگ تشویق کردند و چون<br />در مقابل، قدرت مذهبی دیگری، همچون اسلام را میدیدند که راه نفوذ آنها را سد کرده،<br />با استفاده از احساسهای مذهبی مردم اروپا، به نام دین مسیح، جنگ و کشتار بزرگی را<br />به نام جنگهای صلیبی به راه انداختند و با استفاده از دین، مردم را به جهاد دعوت کردند؛<br />چون در این امر، پاپ حرف اول را میزد و دین به صورت یک ابزار دست آنها بود.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssجایگاه عرفانی انسان کامل، در ارتباط بین حق و خلق11112622249FAJournal Article20170219<span class="fontstyle1">محور تمامی مباحث عرفانی، وحدت شخصیه وجود است؛ به این بیان که هستی حقیقی<br />در ذات حق، خلاصه میشود و کثرتهای مشهود، تجلیهای اوست. بنابراین، اگر عرفا از<br />چینش مراتب هستی سخن میگویند، منافاتی با وحدت وجود نداشته، بلکه این مراتب<br />متعدد، شئون حق میباشد. در میان این مراتب، انسان کامل که مظهر اسم جامع الله<br />است، با جمع تمامی حقایق الهی و کونی در خود و ویژگیهای منحصر به فردش، نسبت<br />به سایر مراتب، جایگاه ویژهای دارد؛ به گونهای که در ارتباط تمامی ذرههای هستی با<br />حق، نقش برجستهای دارد. ارتباط حق با مراتب کثرت از دو راه سلسلة ترتیب و وجه<br />خاص میباشد. منظور از سلسلة ترتیب، وسایط فیض الهی بوده و وجه خاص، ارتباط<br />بیواسطه با حق است که حقیقت انسان کامل با هر دو مسیر ارتباط حق با خلق، مرتبط<br />است؛ چرا که از یک سو، در واقع در سلسلة ترتیب، تنها واسطه فیض الهی اوست و بقیه<br />وسایط، بازوان وی میباشد و از سوی دیگر، با نظر به وجه خاص که ارتباط حقیقت هر<br />شیء با حق است، علت ارتباط انسان کامل با وجه خاص، روشن میشود؛ زیرا حقیقت<br />انسان کامل با جامعیّتش، حقی ّ قت کل هستی است و در پرتوی قرب به وی، قرب حق و<br />وجه خاص او با هر شیء نیز درک میشود. این پژوهش، به دنبال بررسی تحلیلی جایگاه<br />عرفانی انسان کامل در ارتباط بین حق و خلق است.<br /></span><span class="fontstyle1"><br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssبرهان وجودی آنسلم و برهان صدیقین صدرایی12714422250FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده</span>
<span class="fontstyle1">برای اثبات وجود خدا، برهانهای بسیاری اقامه شده است که از همه استوارتر، برهانی</span>
<span class="fontstyle1">است که در آن از وجود به واجب سیر میشود. اگر از مفهوم وجود به حقیقت واجب سیر</span>
<span class="fontstyle1">شود، برهان وجودی است و اگر از حقیقت وجود به حقیقت واجب برسیم، برهان صدیقین</span>
<span class="fontstyle1">نامیده میشود. در این نوشتار، به دنبال تطبیق دو برهان صدیقین صدرایی و وجودی</span>
<span class="fontstyle1">آنسلم هستیم. ابتدا برهان وجودی با دو تقریر آنسلم و دکارت و سپس نقدهای آن بیان</span>
<span class="fontstyle1">میشود. در قسمت بعد، برهان صدیقین تعریف و تقریر میشود و در پایان، به بررسی</span>
<span class="fontstyle1">تطبیقی برهان وجودی آنسلم و برهان صدیقین صدرایی پرداخته میشود و با بررسی</span>
<span class="fontstyle1">نقدها و داوری صحیح از موضع برهان صدیقین صدرایی دفاع و مغایرت آن با برهان</span>
<br /><span class="fontstyle1">وجودی آنسلم بیان میشود.<br /></span><span class="fontstyle1"><br /><br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssسنتگرایان14516822251FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده<br /></span><span class="fontstyle1">سنتگرایی، یک جریان روشنفکری دینی است که در اوایل قرن بیستم در عرصه فکری<br />و اجتماعی غرب ظهور کرد. سنتگرایان نیز، گروهی هستند که در جریان ظهور و بروز<br />مدرنیته، به تقابل با آن برخاستند و ساحت دنیای غرب را که در حال تیشه زدن بر پیکر<br />انسان آسمانی و خراب نمودن عوالم فراتر از عالم مادی بود، با تندترین نقادیها به پای<br />میز محاکمه بردند و از انسانی که جویای اصل خویش بود، دادخواهی نمودند.<br />این مقاله، حکایت جریانی است که هم درصدد تشریح نوعی دینشناسی است و هم<br />دغدغه اوجگیری شیوع آثار و عواقب مدرنیته در سراسر جهان را دارد. طرفداران این مکتب<br />فکری معتقدند که مدرنیته، برخلاف اعتقادش، آدمی را گرفتار توهم و سرابی نموده و باعث<br />پیشرفت افقی انسان در جهان مادی شده است و این امر، به خاطر ماهیت مدرنیته است.<br />این مقاله پس از مقدمههایی دربارۀ سنتگرایان، به منظور شفاف کردن این سؤال که «چرا<br />سنتگرایان، غرب را به نقادی کشانیدهاند؟» میخواهد به مبانی نظری این مکتب فکری، به<br />صورت موشکافانه بپردازد، همچنین، به علم و عقل از دیدگاه آنان نیز اشارهای خواهد نمود.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssروششناسی مارکس و نقدهای وارد برآن16919022252FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">چکیـده</span>
<span class="fontstyle1">پژوهش حاضر به دنبال آن است که روششناسی مارکس را مورد بررسی و نقد قرار</span>
<span class="fontstyle1">دهد. از آنجا که بین روششناسی و معرفتشناسی رابطه نزدیکی است و بدون فهم</span>
<span class="fontstyle1">مبانی معرفتشناسی و هستیشناسی، امکان فهم مبانی روششناختی وجود ندارد؛</span>
<span class="fontstyle1">بنابراین، ابتدا مبانی معرفتشناسی و هستیشناسی مارکس بیان میشود که در این</span>
<span class="fontstyle1">زمینه، مشخص شد که مارکس تحت تأثیر دو دیدگاه دیالکتیک هگل و ماتریآلیسم فوئر</span>
<span class="fontstyle1">باخ بوده است، علاوه بر اینکه نقدهایی نیز به آن داشته است. در ادامه، با تحلیل و بررسی</span>
<span class="fontstyle1">روششناسی مارکس مشخص شد که قسمتی از افکار وی، پوزیتیویستی و قسمت دیگر</span>
<br /><span class="fontstyle1">آن، رئالیسم انتقادی است. در پایان هم نقدهایی به آنها وارد شد.<br /></span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssاندیشه های اجتماعی شهید صدر19119422253FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">به اهتمام انجمن علمی گروه جامعهشناسی، نشستی با عنوان </span><span class="fontstyle2">«اندیشههای اجتماعی شهید<br />صدر» </span><span class="fontstyle0">و با حضور اساتید ارجمند، حجت الاسلام منذر حکیم و حجت الاسلام دکتر حمید<br />پارسانیا برگزار شد.<br />حجت الاسلام منذر حکیم، محوریت بحث خود را بر اساس کتابی قرار داد که پیرامون<br />اندیشههای شهید صدر به رشتة تحریر در آورده است. این کتاب با عنوان </span><span class="fontstyle2">مشتمعنا فی فکر<br />و خطورات شهید صدر </span><span class="fontstyle0">است. این اثر، خلاصة 10الی 15اثر شهید صدر میباشد، که تمام<br />این آثار با هم مرتبط بوده و در مجموع، بیانگر تئوری ایشان است.<br />کتاب </span><span class="fontstyle2">مشتمعنا فی فکر و خطورات شهید صدر </span><span class="fontstyle0">چند قسمت دارد:<br />.1بحث نظریهپردازی و یک دوره تفسیر موضوعی در زمینة نظریة اجتماعی؛<br />.2مطرح نمودن سنتهای اجتماعی؛<br />.3مطرح نمودن ربط دو مورد قبلی با هم (یعنی فلسفة تاریخ و سنتها، چه ارتباطی<br />با نظریة اجتماعی دارند.</span>دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامفصلنامه علمی تخصصی فرهنگ پژوهش3شماره 6 - بهار 138920100321ssرسانه و حوزه های عمومی19520022254FAJournal Article20170219<span class="fontstyle0">شست علمی «</span><span class="fontstyle2">رسانه و حوزههای عمومی»</span><span class="fontstyle0">، در تاریخ 16اردیبهشت در دانشگاه باقرالعلوم<br />با سخنرانی دکتر علیرضا دهقان برگزار شد. این نشست جزء سلسله نشستهای گروه علوم<br />اجتماعی و اولین نشست تخصصی گروه تبلیغ و ارتباطات فرهنگی به حساب میآید.<br />دکتر علیرضا دهقان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، علاوه بر تألیف مقالههای مختلف<br />در حوزه ارتباطات و جامعهشناسی، ترجمه کتابهای </span><span class="fontstyle2">کاربرد نظریههای ارتباطات، نظریههای<br />روابط عمومی، نظریههای ارتباطات و دموکراسی و خبر </span><span class="fontstyle0">را برعهده داشته است.<br />دکتر دهقان، حوزه عمومی را عرصهای بیان کردند که در آن بحث و گفتگو و استدلال<br />منطقی برای رسیدن به یک تفاهم و توافق ارتباطی و اخلاقی انجام میشود. حوزهای که<br />فارغ از ساختارهای قدرت و ثروت عمل میکند و باعث ایجاد قدرتی مستقل از قدرت<br />سیستم برای گفتگو و رسیدن به اجماع میشود. این امر، امکان استنباط و استخراج احکام<br />و گزارههای حقیقی را فراهم میکند که در نتیجه، مانع از تسلط سیستم بر زیست جهان<br />میگردد. در واقع، زیست جهان، بستری است که در آن، کنشهای ارتباطی اتفاق میافتد.<br />کنشهای ارتباطی، روابطی است که به صورت غیر رسمی و میان افراد و خارج از قدرت<br />رسمی یا ساختارهای اقتصادی اتفاق میافتد. در مقابل زیست جهان، مفهوم سیستم قرار<br />میگیرد که شامل ساختارهای سیاسی و اقتصادی است. پول، سرمایه و قدرت، از عوامل<br />تعیینکننده سیستم است</span>