چکیده
در طول تاریخ اسلام در هر عصری، از نظام‌های ارتباطی خاصی برای تبلیغ دین استفاده شده است. این امر از انعطاف‌پذیر بودن روش‌های تبلیغ دین سرچشمه می‌گیرد. بعد از ادغام فناوری‌های ماهواره با رایانه و تلویزیون بدیل‌هایی برای نظام‌های ارتباطی قبلی پدید آمده و نظام جدید جانشین نظام‌های قبلی شده است. در میان این نظامها اینترنت را باید بزرگ‌ترین سامانهای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. این سامانه شبکه‌ای عظیم از میلیون‌ها رایانه است که کاربران مختلف و اهداف متعددی دارد؛ ولی در نهایت به صورت یک شبکه جهان‌شمول، واحد و در مقیاس جهانی به هم متصل است. استفاده از این فضا برای تبلیغ دین نه تنها ممکن، بلکه ضروری است به دلیل اینکه هیچ زمانی در این اعصار مانند زمان حاضر امکان تبلیغ با این وسعت و این امکانات نبوده است.
در این پژوهش نگارنده با مفروض گرفتن عدم محدودیت دین برای استفاده از فنآوریهای نو مانند اینترنت برای تبلیغ دین، و به مثابه مسیر بودن و نگاه توسعهای نهاد دین به اینترنت برای تبلیغ دینی، طی مصاحبه ژرف با عدهای مبلّغین و مدیران فضاهای دینی اینترنت و بررسی اسنادی، به بررسی بایسته‌های تبلیغ دینی در فضای مجازی برای مبلّغین، پرداخته است و در نهایت تأسیس شورای تبلیغ دینی مجازی کشور را برای تبلیغ دین در اینترنت پیشنهاد میکند.
برای تحلیل اطلاعات مصاحبهها، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. تحلیل مضمون، روشی برای شناخت، تحلیل و پردازش الگوهای موجود در داده‌های کیفی است. این روش با مطالعه مصاحبه ها، کدگذاری عبارتها، استخراج مضمونها، تهیه شبکه مضامین و در نهایت مرتبط کردن نتایج تحلیل مضامین با سؤالات تحقیق انجام میشود.
)