نقش حنابله در منازعات مذهبی بغداد در قرن سوم تا پنجم هجری

نوع مقاله : تاریخی اسلامی

10.22081/fpq.2016.63960

چکیده

حنابله (پیروان احمد بن حنبل) یکی از فرقه‌های چهارگانه اهل سنت است که در قرن سوم هجری در بغداد ظهور کرد و به‌عنوان چهارمین فرقه اهل سنت به جامعه اسلامی معرفی شد. از ابتدای شکل‌گیری این فرقه تاکنون، اوج قدرت آن‌ها در بغداد طی قرن‌های سوم و چهارم است. منازعات مذهبی و فرقه‌ای، مهم‌ترین عامل حادثه‌ساز در تاریخ بغداد از ابتدای تأسیس تاکنون است که در شرایط خاص سیاسی، مذهبی، اجتماعی و اقتصادی این شهر رخ داد. ازآنجاکه حنابله پرطرفدارترین و بانفوذترین جناح اهل تسنن در بغداد بودند، با تکیه‌بر تعصبات شدید دینی و با در پیش گرفتن شیوه تندروی سیاسی- اجتماعی، اختلاف‌های اجتماعی زیادی در بغداد به وجود آوردند. حنبلیان در این دو قرن، از قدرتی که در پناه حمایت گاه محسوس و گاه مخفی خلفای عباسی برای آن‌ها به وجود می‌آمد در ایجاد اختلافات و تنش‌های مذهبی با گروه‌های دینی و مذهبی حاضر در بغداد ازجمله شیعیان، مسیحیان، یهودیان و حتی شافعیان سود می‌بردند. حنابله در طی این قرون بیشترین منازعات مذهبی را با شیعیان داشته‌اند. ما در این مقاله به منازعات این فرقه با شیعیان می‌پردازیم

کلیدواژه‌ها