انسان اجتماعی مبتنی بر نظریه فطرت آیت الله شاه آبادی و دلالت‎های آن در گونه شناسی کنش اجتماعی

انسان موجودی اجتماعی است و ناگزیر باید با سایر افراد جامعه در ارتباط باشد، بی شک تعامل فرد و اجتماع در زندگی انسان، نقش محوری و سازنده دارد. بحث اجتماعی بودن انسان از سابقه دیرینه‎ای برخوردار است. این موضوع در طول تاریخ توسط اندیشمندان غربی و اسلامی با صراحت یا به‌صورت ارتکازی مورد توجه قرار گرفته است و پیرامون آن نفیا و اثباتا بحث شده است. این نظریه دارای ابعاد گوناگونی است و از منظرهای مختلف می‎تواند بررسی شود. آنچه در این پژوهش مورد توجه بوده و به تبیین آن پرداخته شده است، بررسی موضوع آن از دو منظر است: بخش اول، بررسی و تحلیل اندیشه اجتماعی مبتنی بر نظریه فطرت آیت الله شاه آبادی است که در این بخش با پذیرفتن این مفروضه که «فطرت» به عنوان تقریر دینی از سرشت مشترک انسان می‎تواند در تعریف، قلمرو، ارکان و مبانی انسان اجتماعی نقش عمده‌ای ایفا نماید و بر آن است تا با بهره گیری از آرا و تقریر آیت الله شاه آبادی تصویری از الگوی انسان اجتماعی بر اساس فطرت ارائه نماید. در بخش دوم پژوهش دلالت‎ها، ظرفیت ها و پیامدهای نظریه ایشان در سه سطح انواع انسان، انواع کنش و انواع جامعه پرداخته شده است. بنابراین کنش نفسانی، عقلانی و دینی (فطری) و جامعه طبیعی، جامعه عقلی و جامعه دینی (فطری) از ظرفیت‎های انسان شناسی فطری آیت الله شاه آبادی خواهد بود. در نگاه کلی، یافته‎های این پژوهش که با روش تحلیل محتوای و شیوه تحلیلی منطقی همراه با روش دلالت پژوهی نظام مند پیگیری می‌شود، اثبات می‌شود که انسان شناسی فطری، نقش محوری در اندیشه‎های اجتماعی آیت الله شاه آبادی دارد و اجتماعی بودن فطری، بخشی از عناصر کلیدی انسان شناسی فطری اندیشه‎های اجتماعی ایت الله شاه آبادی را شکل می‌دهد. در انتها می‎توان گفت هدف این رساله آشنایی با افکار و اندیشه‎های اجتماعی این حکیم بزرگوار و نشان دادن گوشه‌ای از کارکردهای نظریه فطرت ایشان در حوزه اجتماع و کنش اجتماعی می‌باشد.