بررسی عملکرد قوه خیال در تجربه‌های دینی و کشف و شهودهای غیرمبتنی بر احساس

نوع مقاله : فلسفی کلامی

نویسنده

دانشگاه

10.22081/fpq.2021.72482

چکیده

هدف این مقاله پژوهشی تبیین و بررسی عملکرد قوه خیال در تجربه‌های دینی و مکاشفه‌های غیر مبتنی بر احساس می‌باشد. قوه خیال از قوای اداراکی انسان است. اکثر فعالیت‌های این قوه و همچنین متخیله در اثر ارتباط با محسوسات ایجاد می‌شود. به همین خاطر بیشتر انواع تجربه‌های دینی و کشف و شهود‌های مرتبط با عملکرد قوه خیال، در حیطه محسوسات و درون خیال متصل به وقوع می‌پیوندند. بعضی از تجربه‌های دینی و مکاشفات از جمله کشف معنوی اگرچه غیر مبتنی بر احساسات هستند اما قوه خیال در قالب خیال منفصل و همچنین خیال متصل در بعضی از جهات با آنها در ارتباط است. به همین جهت در این مقاله چگونگی عملکرد قوه خیال در قالب خیال متصل و منفصل در تجربه‌های دینی و مکاشفات معنوی غیر مبتنی بر احساس مورد بررسی قرار گرفته است. تجربه‌های دینی و مکاشفه‌های مرتبط با عملکرد قوه خیال به دو ساحت قابل تقسیم هستند: الف‌ تجربه‌های دینی و مکاشفه‌های مرتبط با عملکرد قوه خیال و مبتنی بر محسوسات. ب‌ تجربه‌های دینی و مکاشفه‌های معنوی مرتبط با عملکرد قوه خیال و غیر مبتنی بر محسوسات. قوه خیال علاوه بر اینکه در تجربه‌های دینی و مکاشفه‌ها در حیطه محسوسات نقش مهمی را ایفا می‌کند، در بعضی از مراحل شکل‌گیری و توصیف تجربه‌های دینی غیر مبتنی بر احساس نیز ایفای نقش می‌کند. از همین رو در این نوشتار سعی بر آن شده که نقش قوه خیال را در شکل‌گیری و تفسیر این نوع از تجربه‌های دینی و مکاشفه‌های معنوی غیر مبتنی بر احساس، تبیین نماییم.

کلیدواژه‌ها