بررسی انگیزه‌ها و عوامل و پیامدهای برگزاری جشن تکلیف (نشانه موردی دبستان شمیم رحمت(1))

هدف از این پژوهش، بررسی انگیزه‌ها، عوامل و پیامدهای برگزاری جشن تکلیف نشانه موردی دبستان شمیم رحمت (1) است. روش پژوهش گراند تئوری است که مبتنی بر رهیافت تفهیم تفسیری است. درک جهان اجتماعی از دیدگاه سوژه‎های مورد بررسی و معنایی که آنها به دنیای اجتماعی می‎بخشند، هدف اصلی و اساسی پژوهش است. جشن تکلیف یکی از مهم‎ترین جشن‎ها در طول زندگی هر انسانی است که برخی از افراد با قصد و انگیزه در این جشن شرکت می‎کنند. شرکت در این جشن یکی از مهم‎ترین انتخاب‎هایی است که افراد با نتایج و پیامدهای دامنه‎داری در آن حضور می‎یابند و علی‎رغم امکان‎ها و انتخاب‎های دیگر، این مسیر را در زندگی خود درپیش می‎گیرند. اما چه عواملی زمینه‎ساز اجتماعی دانش آموزان را برای شرکت در جشن تکلیف رقم می‎زند و آنها با کدام انگیزه‎ها به دنیای این جشن روی می‎آورند؟ این تحقیق با روش کیفی و با استفاده از نظریة زمینه‎ای به جستجوی پاسخ می‎پردازد. به همین منظور، با هشتاد نفر از دانش آموزان شرکت‎کننده در جشن تکلیف مصاحبه عمیق صورت گرفت که یافته‎های تحقیق بیان‎گر آن هستند که دو صورت از عوامل درونی و بیرونی در پیدایش انگیزه‎های دانش آموزان برای شرکت در جشن تکلیف موثر هستند. عوامل درونی به بسترها و شبکه‎های معنوی و همچنین شخصیت‎های مذهبی به‎عنوان گروه مرجع اشاره دارد، که افراد در آن زیست می‎کنند. عوامل بیرونی شامل آموزش‎های مدرسه و والدین است که در مجموع این عوامل سه انگیزه مختلف را برای شرکت در جشن تکلیف پدید می‎آورند که شامل انگیزه معنوی، انگیزه اجتماعی و انگیزه ابزاری است، که در نهایت دین‎داری و دین‎پذیری آنان شکل بگیرد. در پایان، این یافته‎ها در غالب یک مدل علّی- فرآیندی ارائه شده است.