غالیان سیاسی و تأثیر آنان بر میراث حدیثی شیعه

نوع مقاله : تاریخی اسلامی

نویسنده

دانشگاه

10.22081/fpq.2023.73661

چکیده

پیدایش غلو و گروه‎های غالی از زیان بارترین انحرافات درون شیعه بود که در تخریب کردن چهره تشیع، تأثیر بسزایی داشت. این گروه - در طول تاریخ - خود را به عنوان شیعه در صفوف شیعیان جای داده‌اند و با مطرح کردن عقاید خرافی و جعل احادیث، زمینه تبلیغات منفی برای دشمنان و مخالفان دین اسلام را فراهم ساخته و زمینه نفرت دیگر مسلمانان را از تشیع فراهم می‎آورد. این مقاله غالیان را به دو طیف غالیان منحرف و دروغ گو و طیف متهمان به غلو تقسیم نموده و تلاش دارد تا افرادی چون مفضل بن عمر جعفی، محمد بن سنان، سهل بن زیاد و ... از غلو پاک نموده و آنان را جزء «غالیان سیاسی» به شمار آوردـ در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به این چالش در منابع رجالی پاسخ داده شده است که طایفه‌ای از روات به غلو، ارتفاع و مذاهب فاسد، متهم گردیده‌اند در حالی که از آن سو مورد اعتماد مشایخ بزرگ حدیثی قرار گرفته‌اند. این دوگانگی، علما و اندیشمندان رجالی را بر آن داشته که با نظریات خود، دو گانگی موجود را تبیین کنند. چهار نظریه در تبیین این دوگانگی و راه برون رفت از این چالش موجود است. در پایان به ویژگی‌های میراث حدیثی آنان و گزارشی از روایات متهمان به غلو و همچنین عمده مباحث رایج میان این افراد، پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها