چکیده:عصر حکومت امیرالمؤمنین علی1 بیتردید از دورههای برجسته تاریخ اسلام و تشیع محسوب میشود. این عصر را میتوان به لحاظ سیاستها و فعالیتهای امام علی1، عصر احیای فرهنگ قرآنی و سنت نبوی، رفع تبعیض و اجرای عدالت اجتماعی نام نهاد. (فلاحزاده و دیگران، 1389ش، ص42) این دوره شاهد سه جنگ بزرگ داخلی بود که میتوان وقوع آنها را ناشی از کجرویهای پیشین جامعه دانست؛ و زنان نیز به نوعی در این جنگها به ایفای نقش پرداختند. هدف اصلی نوشتار حاضر، بررسی نقش زنان در جنگهای این دوره است. این مقاله در پی بررسی نقش و جایگاه زنان مسلمان در جنگهای عصر علوی، به بیان انگیزه و نقش عایشه در فرماندهی و لشگرکشی بر علیه امیرالمؤمنین1، نقش زنی چون صفیه بنت حارث که بستگانش در جنگ بدر، احد و جمل، به دست امیرالمؤمنین1 کشته شدند، تلاش و کوشش زنانی مؤمنه در هدایت و پیشگیری از وقوع جنگ، خطابههای آتشین بانوان در جنگها، تهییج مجاهدین و تحقیر دشمن و بالاخره زندان، اسارت و شهادت زنانی چند در راه دفاع از ولایت، پرداخته خواهد شد.