در این نوشتار، ابتدا مفهوم آزادی از دیدگاه امام خمینی تحلیل میشود. سپس دیدگاه امام(ره،) درباره فاعل، مانع و هدف آزادی تبیین و نقش برخی از نهادها در تأمین و حفظ آزادی، بررسی میشود. نهادهایی مانند: .1حکومت: البته حکومتی میتواند آزادیهای مشروع و قانونی افراد جامعه را تأمین و حفظ کند که حکومتی قانونگرا، عدالت محور و غیره باشد. .2نهاد خانواده: خانوادهها برای ایجاد حس آزادیخواهی فرزندان باید از همان دوران کودکی، اعتماد به نفس را در آنان ایجاد و تقویت کنند و آنان را افرادی با ایمان و مستقل بار بیاورند. در این صورت است که آنان هیچ گاه زیر سلطه اجانب نخواهند رفت و در راه آزادی کشور، حتی جان شیرین خود را فدا میکنند. .3نهاد تعلیم و تربیت: فرزندانمان باید از طریق نهادهایی، چون مدرسه، دانشگاه و رسانههای گروهی بیاموزند که آزادند و در عین حال، یاد بگیرند و تکرار و تمرین کنند که آزادی را حداقل یک بار در دوران تحصیل در جامعه با نظارت معلمان و اساتید تجربه کنند. البته اگر مدارس، دانشگاهها و رسانههای گروهی و به طور کلی، همه عوامل مؤثر در تعلیم و تربیت در راستای هم و به صورت مکمل در یک برنامه عمل کنند، محصول آن تقویت روحیه آزادیطلبی و تولید فرهنگ خواهد بود. .4نهاد دین: امام بر این باور است که اسلام برای تمام زوایای زندگی بشر، از جمله آزادی انسانها، دستوراتی دارد. با دین است که انسانها میتوانند به آزادی حقیقی دست یابند
)