نقش فطرت در جهت‌دهی مدیریت سیاسی اسلام از منظر آیات و روایات

مدیریت سیاسی در دو بعد کلی روح و فن مدیریتی مورد بحث قرار می‌گیرد. مدیریت سیاسی دارای فنون مختلفی می‌باشد لکن آن‌چه که جهت‌دهنده به فنون می‌باشد، روح حاکم بر آن‌ می‌باشد. ویژگی مهم فطرت آن است که در میان انسان‌ها مشترک بوده و به تبدل احوال، تغییر زمان، مکان و تمدن متحول نمی‌شود؛ بنابراین انسان‌ها چون دارای فطرتی الهی هستند، ذاتاً یگانه می‌باشند. سوال این است که نقش فطرت در جهت‌دهی مدیریت سیاسی از منظر اسلام چیست؟ فرضیه تحقیق این است که فطرت به عنوان روح حاکم بر عرصه مدیریت سیاسی بوده و در جهت‌دهی فنون سیاسی نقش اساسی را بر عهده دارد. هدف از این تحقیق نشان دادن تاثیرات فطرت در رفتار سیاسی حاکمان بوده و تاثیر فطرت بر عملکردهای آنان در حیات سیاسی مدنظر می‌باشد. در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی برای بررسی آیات و روایات استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که بنا بر ویژگی‌های فطری از منظر قرآن، مدیریت سیاسی به دو بخش فطری و طاغوتی (غیرفطری) تقسیم می‌شود. برون‌دادهای مدیریت سیاسی بر مبنای فطرت از جهت حیثیت‌های نوع حکومت، مشروعیت، ویژگی‌های حاکم و قوانین حاکم بر جامعه به ترتیب حکومت مردم‌سالاری، مشروعیت الهی، حاکم عالم عادل و حاکمیت قوانین الهی بوده و در مقابل مدیریت سیاسی طاغوتی به حکومتی دیکتاتور، مستبد و برتری‌جوی و دارای مشروعیت غیرالهی می‌باشد که ظلم، قدرت‌طلبی، انحصارطلبی و فساد عقیده و عمل ازجمله ویژگی‌های حاکمان این‌چنین حکومتی می‌باشند. هم‌چنین قوانین برخاسته از چنین سیاستی قوانینی غیرالهی و منطبق با خواسته‌ها و امیال نفسانی حاکمان خواهد بود.