بررسی و نقد مدعا و ادلۀ خودگرائی روان‎شناختی

نوع مقاله : فلسفی کلامی

نویسنده

دانشگاه

10.22081/fpq.2021.72092

چکیده

یکی از نظریاتی که در فلسفۀ اخلاق مطرح می‌شود نظریۀ خودگرائی روان‌شناختی است. این نظریه، یک نظریۀ توصیفی است که ادعا می‌کند: انگیزۀ انسان در تمام افعال اختیاری، انگیزه‌ای خودخواهانه و مبتنی بر منفعت شخصی است. مصادیق متعددی برای این انگیزۀ خودخواهانه ادعا شده است، از جمله: «حب ذات»، «منفعت شخصی»، «لذت»، «رضایت فاعل». ما با روش تحلیلی- انتقادی، بسیاری از ادله‌ای که برای اثبات مدعای خودگرائی روان‌شناختی ارائه شده بود را نقد و بررسی کردیم. این ادله همگی مخدوش است، زیرا این ادله غالبا تجربی هستند و نمی‌توان با دلیل تجربی، مسالۀ فراتجربی مانند انگیزۀ فاعل مختار را اثبات کرد، از سوی دیگر مدعیان این نظریه دلیلی بر نفی انگیزه‌های دیگرگرایانه و اثبات انحصاری بودن انگیزۀ خودگرایانه اقامه نکرده‌اند.

کلیدواژه‌ها