ارزیابی تأثیرات اجتماعی بازنگری سیاست حجاب در جمهوری اسلامی ایران.

یکی از چالش‌های جدیِ پیش‌روی نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تاکنون، مسأله حجاب و اجباری یا اختیاری بودن آن است. خصوصاً در دهه اخیر که در تمامی اعتراضات، برداشتن حجاب به یکی از نمادهای مخالفت با سیاست‌های کشور تبدیل شده است. در بحبوبه‌های اعتراضات پاییز ۱۴۰۱، این فکر به ذهن رسید که پژوهشی پیرامون این موضوع انجام دهم. هدف اصلی این پژوهش، بررسی برخی آثار و پیامدهای اجتماعیِ مثبت و منفی بازنگری در سیاست‌های فعلی حجاب و اتخاذ سیاست حجاب اختیاری است. برای این منظور، با تعدادی از متخصصان و اندیشمندان علوم اجتماعی، مطالعات زنان و صاحب‌نظران دینی مصاحبه و گفتگو انجام شده است. روشی که در این پژوهش از آن استفاده شده، روش ارزیابی تأثیرات اجتماعی (به‌اختصار اتا) است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تضارب آراء در میان نظرات آنان بسیار است. از تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده چنین به دست می‌آید که دو نگاه و دیدگاه متفاوتی که از ابتدای انقلاب درباره حجاب وجود داشته، هنوز هم در کشور وجود دارد و هر دو گروه نیز ادله و استدلال‌های خود را دارند. در مجموع می‌توان گفت که برآورد تأثیرات احتمالی بازنگری در سیاست‌های حجاب و پیش‌بینی آینده کشور، به چند دلیل کاری بسیار دشوار است: اولاً مسأله حجاب، مسأله‌ای چندبُعدی است و از جمله مسائلی است که تصمیم‌گیری درباره آن نیازمند پژوهش‌های دیگری در زمینه سایر تأثیرات اجتماعی آن و نیز در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، دینی و... است. ثانیاً، می‌بایست در این باره، نقش تهاجم فرهنگی غرب نیز مدنظر قرار گیرد و ثالثاً اوضاع اجتماعیِ فعلی ایران بسیار حساس است و هرگونه تصمیم عجولانه و اشتباه منجر به بروز مشکلات جدیدی خواهد شد. البته نکته حائز اهمیتی که در صحبت‌های اندیشمندان به چشم می‌خورد آن است که حتی کسانی که مخالف حجاب اختیاری هستند نیز، سیاست‌ها، تصمیمات و کارهای انجام ‌شده در زمینه حجاب از ابتدای انقلاب تاکنون را غلط، غیرهوشمند و فاقد جهت‌گیری درست می‌دانند و لازم می‌بینند که تجدید نظری در آن‌ها صورت پذیرد.