مواجهه دولتمردان صفوی با بیماری‌های مسری (طاعون-وبا) (مطالعه موردی دوره شاه ‌طهماسب اول و دوم)

نوع مقاله : تاریخی اسلامی

نویسنده

دانشگاه باقرالعلوم(ع)

10.22081/fpq.2024.77034

چکیده

بحران‌های زیست‌محیطی به‌عنوان حوادثی اجتناب‌ناپذیر از دیرباز در پهنه وسیع کشورها به‌دفعات وقوع یافته و می‌یابد. تاریخ‌نویسی ایرانی به‌رغم نقاط قوت خود در تعدد و تنوع به علت بی‌توجهی به شرح حوادث و بلایای طبیعی محل نقد جدی قرار دارد؛ زیرا این حوادث طبیعی نقطه شروع بسیاری از تحولات تاریخی بوده است؛ اما بدان توجه کمتری نموده است. ایران عصر صفوی که یکی از دوره‌های سرنوشت‌ساز تاریخ ایران به شمار می‌رود، حوادث و بلایای زیان باری چون بیماری‌های مسری از قبیل وبا و طاعون را تجربه کرده است که نتایج و پیامدهایی چون کاهش جمعیت، مهاجرت و گسترش بیماری‌ها را در پی داشته و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است. در خصوص عملکرد حکومت و مدیریت بحران نیز بایستی گفت: عواملی چون شکاف و بیگانگی بین دولت و ملت، وجود حکومت استبدادی، وضعیت راه‌های مواصلاتی، بعد مسافت و ضعف در نظام اطلاع‌رسانی موجب گردیده است تا سیاست چندان فعالی در این عرصه مشاهده نشود. در این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی گردآوری ‌شده است، به بررسی مواجهه دولتمردان صفوی با بیماری‌های مسری (طاعون - وبا) با مطالعه‌ موردی دوره شاه طهماسب اول و دوم پرداخته‌ایم. نتایج تحقیق حاکی از پیامدهای ناگوار و از دست رفتن سیل عظیم از جمعیت ایران از جمله فقیهان برجسته‌ای چون کرکی‌ عاملی است و این در حالی است که در اسناد تاریخی مطلبی در خصوص اقدام مؤثر شاه طهماسب جهت پیشگیری و درمان بیماری نیامده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار