وقف در لغت به معنای ایستادن و درنگ کردن بیشتراستفاده شده و در اصطلاح شرعی تحبیس اصل و تسلیم منفعت تعریف شده است. وقف به عنوان یک سنت در تاریخ اسلام و حتی پیش از اسلام و سایر ادیان نیز وجود داشته و کاربردهای زیادی برای آن متربت بوده است.
وقف و موقوفات در تاریخ اسلام و شکوفایی تمدن اسلامیبویژه گسترش فرهنگ شیعیو توسعه علمی تمدنی شیعیان نقش بسزایی داشته است؛به ویژه از قرن چهارم و با روی کار آمدنحکومت آل بویه، شاهد رونق گرفتن موقوفات شیعی وحمایت آل بویه از مراکز مذهبی، آموزشی و رفاهی شیعیان هستیم. این جریان تا دوره حمله مغول اهمیت و تاثیرگذاری خود را حفظ کرد. در دوران پرتلاطم هجوم مغول تا تاسیس دولت ایلخانی وقف و موقوفات نیز مانند سایر نهادها و مظاهر تمدنی به شدت لطمه خورد.در این مقاله به روند بازسازی موقوفات شیعی توسط خواجه نصیرالدین طوسی و تاثیر آن در نوسازی و توسعه فرهنگ و مذهب تشیع و عمومیت یافتن آن در عصر ایلخانان پرداخته شده است.
)